Бағдарлама студенттерге табиғи адамзат тілін кешенді зерттеуге: танымдық әрі ойлау үдерістерін айқындап, табиғи және жасанды тілдік жүйелер әрекеттер қағидаттарын модельдеуге мүмкіндік беріп, тілді талдау үдерісінде компьютерлік технологиялардың алар орны мен маңызын анықтауға көмектеседі.
Пәнаралық бағдарлама көптеген теориялар мен бағыттарды, атап айтқанда, когнитивті лингвистика, психолингвистика, нейрофизиология, таным теориясы мен жасанды интеллект, есептеу лингвистикасы мен компьютерлік ғылымдарды тоғыстырып әрі олардың байланысына мән бере отырып, студенттердің теориялық қағидаттар негіздері мен техникалық дағдыларын қалыптастырып, ғылыми салаларда іс жүзінде қолдана білу іскерлігімен қамтамасыз етеді. Бағдарламабіліміоперациялық жүйелер, компьютерлік бағдарламаларды әзірлеу, білім беру саласы менадам санасын зерттеу жүргізу барысындақолданып, тілдің қызметі мен талдауда, білім беру мен танымға қатысты нақты мәселелерді шешуге көмектеседі.
Когнитивті ғылымды меңгеретін студентер қарқынды дамушы, өзгермелі әлемге ғылыми-зерттеушілік үлес қосып, тез бейімделуге қажетті сыни ойлаудыңіскерлік-қабілеттеріне ие болады.Бағдарламаны тәмамдаған студенттер когнитивті лингвистика, есептеу лингвистикасы, табиғи тілді өңдеу, жасанды интеллект, нейромаркетинг,оның ішінде грамматиканы тексеру, машиналық аударма мен ақпаратты алумен байланысты салаларда жаңа бағдарламалық қамсыздандыруды әзірлеу секілді аралық салаларда қызмет атқара алады. Бағдарлама осы сала бойынша білімін жалғастырғысы келетін студенттерге дайындықтың озық плтаформасы болып табылатыны сөзсіз.Қалыптасатын оқу нәтижелері:
1. Әлеуметтік және академиялық салаларда ауызша, жазбаша және кәсіби ағылшын тілін (CERF B2-C1 деңгейі) меңгергендігін көрсете біледі.
2. Топта жұмыс істеу,ортаға жағымды әрі ұтымды қарым-қатынас орната білу дағдысына ие.
3. Сыни ойлау мен сандық сауаттылық дағдысын, атап айтқанда, ақпаратты анықтау және дереккөзін сыни тұрғыдан бағалай білу, ақпаратты байланыстыру, проблеманы сипаттай білу, концепт пен дәлелдерді талдай білу, аргумент пен ұстанымдарды тұжырымдай білу дағдыларына ие әрі қажетті жағдайда көрсете біледі.
4. Жалпы және когнитивті лингвистика саласында жүйелі теориялық білім мен дағдыларды көрсетіп, әрі ісжүзінде қолдана біліп, тілдік деректер топтамаларында эмпирикалық заңдылықтарды нақты сипаттай алу, талдай алу іскерлігін көрсете алады.
5. Психология мен таным саласында тілді талдау үдерісінде(language processing)теориялық білімді қолданып, көрсете біледі.
6. Есептеу теориясы саласында білімдерін көрсете білу, есептеу құралдарын пайдалана білу мен есептеулерді тұжырымдау үшін бағдарламалаудың практикалық дағдыларын қолдана білу мен практикалық шешімдерді әзірлеуді көрсете білу дағдысына ие.
7. Этикалық нормалар мен қағидаларға сүйене отырып, қолданбалы зерттеулерөткізіп,техникалық ресімдеу барысында қолданатынакадемиялық әділдік талаптарын ұстана отырып ғылыми жұмыстарды жазады және ресімдеу жүргізеді.
BACS Оқу бағдарламасы
Когнитивті ғылымдар бакалавры бағдарламасына келесідей талаптар қойылады:
| Пәндер санаты | Кредиттер | ECTS | |
| 1 | Жалпы білім беру пәндері | 36 | 56 |
| a) | Міндетті пәндер | 33 | 51 |
| b) | Таңдау пәндері | 3 | 5 |
| 2 | Негізгі бағдарламалық талаптар | 68 | 112 |
| a) | Міндетті пәндер | 22 | 36 |
| b) | Таңдау пәндері | 46 | 76 |
| 3 | Бағдарламаның мамандануы | 35 | 60 |
| a) | Міндетті пәндер | 8 | 15 |
| b) | Таңдау пәндері | 27 | 45 |
| 4 | Қорытынды аттестация | 7 | 12 |
| Бітіруге қажетті жалпы кредиттер саны | 146 | 240 |
BAСS бағдарламасының жоспары
| 1-ші жыл | ||||||||
| Коды | Күзгі семестр | Кредиттер | ECTS | Коды | Көктемдік семестр | Кредиттер | ECTS | |
| LING 1101 | Тілтану негіздері | 3 | 5 | РНН 2101 | Психологияға кіріспе | 3 | 5 | |
| ENG 1110 | Академиялық тыңдалым мен жазба жасау | 3 | 5 | ENG/ GEN 1100 | Академиялық сөйлем | 3 | 5 | |
| ENG 1120 | Академиялық оқылым мен жазылым 1 | 3 | 5 | ENG 1121 | Академиялық оқылым мен жазылым 2 | 3 | 5 | |
| GEN 1000 | Қазіргі Қазақстан тарихы | 3 | 5 | GEN/ OPM 1300
или GEN/ OPM 2301
|
Бизнеске арналған ақпараттық және коммуникациялық технологиялар немесе компьютерлік қосымшалар | 3 | 5 | |
| КАЗ / РУС xxxx | Қазақ (орыс) тілі | 3 | 5 | КАЗ/ РУС xxxx | Қазақ (орыс) тілі | 3 | 5 | |
| Жалпы білім беру таңдау пәні (В санаты) | 4 | 4 | GER xxxx | Жалпы білім беру таңдау пәні (В санаты) | 4 | 4 | ||
| GER xxxx | Дене шынықтыру | 2 | 4 | GER xxxx | Дене шынықтыру | 2 | 4 | |
| Барлығы | 21 | 32 | Барлығы | 21 | 32 | |||
| 2-ші жыл | ||||||||
| Коды | Күзгі семестр | Кредиттер | ECTS | Коды | Көктемдік семестр | Кредиттер | ECTS | |
| РНН 3101 | Информатикаға кіріспе | 3 | 5 | ENG 3102 | Психология: таңдау пәні 1 | 3 | 5 | |
| CLP
1202 or MATH1202* |
Когнитивтік ғылымдар үшін есептеулер | 3 | 5 | XXXX | Екінші шет тілі: таңдау пәні (қытай тілі) | 3 | 5 | |
| LING 2101 | Тіл және оның құрылымы І | 3 | 5 | LING 2201 | Тіл және оның құрылымы ІІ | 3 | 5 | |
| XXXX | Мамандану: таңдау пәні 1 | 3 | 5 | XXXX | Мамандану: таңдау пәні 2 | 3 | 5 | |
| GEN xxxx | Жалпы білім беру таңдау пәні (В санаты) | 3 | 5 | XXXX | Жалпы білім беру таңдау пәні (С санаты) | 3 | 5 | |
| KAZ/RUS22xx | Кәсіби қазақ (орыс) тілі | 2 | 3 | XXXX | Есептеуіш лингвистика және программалау: таңдау пәні 2 |
3 |
5 |
|
| COGN1202 | Психолингвистика: тіл және сана | 3 | 5 | CLP2205 | Оқу практикасы | 3 | 4 | |
| Барлығы | 20 | 33 | Барлығы | 21 | 34 | |||
| 3-ші жыл | ||||||||
| Коды | Күзгі семестр | Кредиттер | ECTS | Коды | Көктемдік семестр | Кредиттер | ECTS | |
| CLP
2201 or CIT3803* |
Программалау негіздері 1 немесе Python программасы | 3 | 5 |
CLP 2202 |
Программалау негіздері ІІ |
3 | 5 | |
| LING3306 | Корпус лингвистика | 3 | 5 | LING3303 | Дискурс талдауына кіріспе | 3 | 5 | |
| LING3305 | Есептеуіш лингвистикаға кіріспе | 3 | 5 | XXXxxxx | Лингвистика: таңдау пәні 2 | 3 | 5 | |
| XXXxxxx | Лингвистика: таңдау пәні 1 | 3 | 5 | XXXxxxx | Майнор немесе таңдау пәні 1 | 3 | 5 | |
| XXXxxxx | Мамандану: таңдау пәні 3 | 3 | 5 | XXXxxxx | Майнор немесе таңдау пәні 2 | 3 | 5 | |
| XXXxxxx | Психология: таңдау пәні 2 | 3 | 5 | XXXxxxx | Мамандану: таңдау пәні 4 | 3 | 5 | |
| Барлығы | 18 | 30 | Барлығы | 18 | 30 | |||
| 4-ші жыл | ||||||||
| Күзгі семестр |
Кредиттер | ECTS | Көктемгі семестр | Кредиттер | ECTS | |||
| CLP
4102 |
Дипломдық жұмыс 1 | 3 | 6 | CLP
4103 |
Дипломдық жұмыс 2 | 3 | 6 | |
| XXXxxxx | Майнор немесе таңдау пәні 3 | 3 | 5 | CLP4211 | Қорытынды жоба | 3 | 5 | |
| XXXxxxx | Майнор немесе таңдау пәні 4 | 3 | 5 | XXXxxxx | Мамандану: таңдау пәні 6 | 3 | 5 | |
| XXXxxxx | Мамандану: таңдау пәні 5 | 3 | 5 | XXXxxxx | Майнор немесе таңдау пәні 5 | 3 | 5 | |
| CLP 4201 | Кәсіби тағылымдама | 3 | 5 | |||||
| Барлығы | 15 | 26 | Барлығы | 12 | 21 | |||
Жалпы кредит саны: 146 кредит
Психолингвистика: тіл және ақылой (3 кредит)
Тақырып бойынша студенттер психолингвистиканың негізгі тақырыптарымен және теориясымен танысады, адамның ақыл-ойы тілді қалай қолданып, қалай қолданатынын біледі. Біз тілді өңдеуге және өндіруге байланысты ми құрылымдарын зерттейміз, сонымен бірге қазіргі заманғы теория мен зерттеу әдістері туралы білеміз. Біз көптілділіктің психологиялық салдарын қарастырамыз, сонымен қатар бірінші және екінші тілді меңгерудің психологиялық аспектілерін қарастырамыз.
Когнитивті психологияға кіріспе (3 кредит)
Пән адам танымының негізгі бағыттарын, атап айтқанда, әлем туралы ақпаратты қалай қабылдауымызды (қабылдау және зейін), осы ақпаратты қалай түсінуге және сақтауға (оқу және есте сақтау) және осы ақпаратты қалай қабылдау және пайдалану (жоғары танымдық функция / шешім қабылдау) туралы талқылайды.)
Қабылдау (3 кредит)
Біз қоршаған әлемді қалай қабылдаймыз және түсіндіреміз? Пән қабылдау мен сенсорлық өңдеудің психологиялық және неврологиялық негіздерін зерттейді. Біз мидың өзі қабылдаған ынталандыруды қалай өңдей алатынын, соның ішінде тілдің көру және есту қабілетін талқылауды үйренеміз.
Когнитивтік ғылымдарға арналған есептеулер (3 кредит)
Бұл пән студенттерді математикалық талдаудың негізгі идеялары мен әдістерімен және оларды математикалық модельдеудегі қолданумен таныстыруға арналған. Пән студенттерге когнитивтік ғылымдар, есептеу тіл білімі және бағдарламалау пәндеріне қажетті бірнеше аналитикалық құралдарды ұсынады. Студенттер жалпы тілдегі мәселелердің сипаттамаларын математикалық өрнекке қалай аударуды, қатаң математикалық әдістерді қолдана отырып шешім табуды, нәтижелерін түсіндіріп, түсіндіруді үйренеді.
Программалау негіздері 1 (3 кредит)Тақырып бағдарламалау тәжірибесі жоқ студенттерге арналған. Пән компьютердің негізгі түсініктерін, логиканы және компьютерлік бағдарламалауды ұсынады. Тақырыптар алгоритмдер мен есептерді шешу, мәліметтер типтері, басқару құрылымдары, функциялар, массивтер, файлдар, сонымен қатар іске қосу, тестілеу және күйге келтіру механизмдері, сонымен қатар Python бағдарламалау тілін қолдана отырып құжаттарды құжаттауды қамтиды.
Деректер құрылымдары мен алгоритмдерге кіріспе (3 кредит)
Бұл курс деректер құрылымы мен алгоритмдер бойынша бағдарламашылардың негізгі дайындығын қамтамасыз етеді. Студенттер деректердің негізгі құрылымдары мен алгоритмдері және оларды нақты есептерді шешуде қалай қолдану керектігі туралы біледі. Курспен қамтылатын тақырып: алгоритмдерді талдау, дерексіз деректер түрлері (ADT), тізімдер, массивтер және кезектер, іздеу ағаштары (BST, AVL және B ағаштары), басымдықты кезектер (жиындар), сұрыптау алгоритмдері, Hash деректер құрылымдары, графиктер.
Ресми тілдер мен шекті автоматтарға кіріспе (3 кредит)
Пәнде абстрактілі компьютерлік модельдер (мемлекеттік машиналар, айналдырғыш машиналар және трюфинг машиналары, жолдар, тілдер және фундаментальды дәлелдеу әдістері) және олар танитын немесе қалыптастыратын тілдік сыныптар (тұрақты сөз тіркесі, тұрақты грамматика, тұрақты тілдер, мемлекеттік машиналар, олардың қатынастары және олардың қасиеттері. Мәтінмәнсіз тілдерге енгізу). Компиляторларды, алгоритмдерді және күрделілік теориясын жобалау үшін осы модельдердің қосымшалары келтірілген.
Жасанды интеллектке кіріспе (3 кредит)
Тақырып – жасанды интеллект саласындағы тұжырымдамаларға, жасанды интеллект мақсаттары мен әдістеріне шолу. Студенттер проблемалық презентациямен танысады. Іздеу, шектеулерді бөлу, ережелер тізбегі, персоналды мұрагерлік ету, ақыл-ой жүйелерінде таңдау және оқыту. Жалпы мәселелерді шешуге арналған жүйелер, ойындар, мамандардың кеңестері, тұжырымдамалар мен табиғи тілдерді өңдеу. Тану, түсіну және аударма.
Нейрондық жүйе (3 кредит)
Нейрондық жүйенің архитектурасы мен теориясы мен тәжірибесі бар алгоритмдерді оқытудың кеңейтілген курсы, оның ішінде келесі тақырыптар бар: уақытша және оңтайлы сызықтық ассоциативті жад, анық емес басқару; Коэн-Гроссберг теоремасы; бақылаусыз оқыту; Жоғары деңгейдегі бәсекеге қабілетті дифференциалды оқыту желілері; жетекшілік ететін оқыту; бейімделу және стохастикалық жуықтау; адаптивті вектор кванттау, түбірдің орташа квадрат әдісі; Кохоненнің өзін-өзі ұйымдастыратын карталары; Гроссберг теориясы; үлгіленген күйдіру; Больцман мен Кошиді зерттеу; бейімделгіш резонанс; Габор функциялары мен желілері.
Адам мен компьютердің өзара әрекеттесуі (3 кредит)
Адам мен компьютердің өзара әрекеттесуін жобалау мен бағалаудың негізгі теориялары, принциптері мен нұсқаулықтары. Тақырыптар: жобалау әдіснамалары (мысалы, бірлескен жобалау, төмен және жоғары дәлдікті прототиптеу), пайдаланушы интерфейсінің технологиялары (мысалы, енгізу және шығару құрылғылары, өзара әрекеттесу стильдері) және пайдаланушы интерфейстерін сандық және сапалық бағалау (мысалы, сараптамалық шолу, валидация) пайдалану қарапайымдылығы үшін).
Тіл логикасы (3 кредит)
Пән студенттерді тіл философиясымен, лингвистикалық және логикалық / адамның ойлауымен, пропозициялық және предикативті логикамен, сондай-ақ мағынаның табиғаты мен (дерексіз) бейнелеуімен және оның сілтеме мен ақиқатқа қатынасымен таныстырады. Басқа тақырыптар: тіл мен білім, тіл мен шындық, тіл және оны қолдану арқылы жасалған іс-әрекеттер арасындағы байланыс.
Корпустық лингвистика (3 кредит)
Тақырып бойынша студенттер корпус лингвистикасының саласымен танысады, қолданыстағы тілдік корпустарды қолдануды үйренеді, тілдік корпусты зерттеуді жүргізуге қажетті негізгі есептеу дағдылары мен сандық әдістерді үйренеді, тілдік корпус лингвистикалық зерттеудің соңғы тенденцияларына қалай әсер ететінін біледі және қолдана алады. өз жұмысында тіл органдарына негізделген әдістер.
Бағдарламаның соңында студенттер когнитивті лингвистика, компьютерлік лингвистика, табиғи тілді өңдеу және жасанды интеллект сияқты әртүрлі салаларда мансап құруға дайын білікті мамандар болады, соның ішінде грамматиканы тексеру, машиналық аударма және ақпаратты іздеу сияқты салаларда жаңа бағдарламалық жасақтаманы жаңарту және әзірлеу. Түлектер білім беру технологияларын құру, телекоммуникация, деректерді ұсыну, еңбек өнімділігін сынау, сөйлеу синтезі және дауысты тану, жасанды интеллект, кеңес беру және т.б. сияқты салаларда жұмысқа орналаса алады, өйткені олар психолингвистикалық талдау, деректерді талдау және бағдарламалау білімі мен дағдылары қажет кез келген салада жұмыс істеуге жақсы дайын болады.
Когнитивті ғылымдар бойынша бакалавр дәрежесі бар түлектер әдетте келесі салаларда жұмыс іздейді:
- Жасанды интеллект және ақпаратты өңдеу
- Деректерді ұсыну және ақпаратты іздеу
- Медициналық деректерді талдау сияқты деректерді талдау
- Білім беру және білім беру технологиялары
- Ойын дизайны және дамуы
- Маркетинг бойынша кеңес беру
- Медиа және телекоммуникация
Ғылыми зерттеулер